Sentetik Araştırma? O da ne?
Yapay zeka dünyasında, sentetik veriler, botlar ve yapay konuşmalar son dönemde adeta patlama yaşıyor. Artık yapay zekanın desteğiyle aramalar yapılıyor, randevular ayarlanıyor, e-postalar yazılıyor, sosyal medya içerikleri hazırlanıyor ve görseller tasarlanıyor. Hatta çöpçatanlık uygulamalarının sentetik hesaplarla dolup taştığını söyleyenler bile var! 😊
“Ben reklama ve araştırmaya inanmıyorum, manipülasyon hepsi…” gibi söylemleri eminim duymuşsunuzdur. Ancak reklam veya araştırma bir inanç meselesi değildir. Pazarlama, doğru yaklaşıldığında, ürün veya hizmetlerin insanlara değer sağladığı bir faaliyettir.
Araştırma ise pazarınızdaki veri, bilgi, yorum ve ihtiyaçları anlamanın bilimidir. Biz pazarlama profesyonelleri markaları teşhis ederken pazara, rekabete ve insanların zihinlerine odaklanırız. Tabii ki zihin okuma yeteneğimiz yok, ancak araştırmalar bize sağlam bir yol haritası sunar. Bu yazımda o yüzden sentetik araştırmaya değindim.
Araştırma Pazarından Sentetik Veriye
Dünya genelinde büyüklüğü 80-90 milyar doları bulan bir araştırma pazarı var. Bu alanda çok sayıda alt kategori bulunuyor; sosyal araştırmalar, ticari araştırmalar, ürün araştırmaları, pazar araştırmaları… İyisi de var kötüsü de. Son yıllarda ise yapay zeka, makine öğrenimi ve büyük dil modellerindeki (LLM) gelişmeler, pazarlama ve araştırma süreçlerini hem maliyet hem kolaylık hem de doğruluk açısından dönüştürmeye başladı...
Özellikle pazar araştırmalarında sentetik verilerle yeni bir dönemi başladı diyebiliriz. Yapay zeka sayesinde oluşturulan sanal anket katılımcıları, merak ettiğiniz sorulara yanıt verebiliyor. Bu araştırmalar genelde iki şekilde karşımıza çıkıyor:
Saha araştırmalarını desteklemek için kullanılan sentetik veriler.
İkincil kaynaklara dayalı veriler. Bu sentetik veriler, bazen yeni bir soruya verilen hipotez temelli nitel yanıtlar, bazen de saha verilerini tamamlayan veya yerine geçen simüle edilmiş nicel veriler şeklinde de olabiliyor.
Burada önemli olan, “Ne ekersen, onu biçersin” sözünü hatırlamak. Modelinize basit ve yüzeysel veri ekerseniz, alacağınız çıktı da bundan öteye gitmez. Ben araştırmacı veya veri bilimci değilim ama bunu artık hepimiz biliyoruz.
Anlamlı Veri Güçtür
Bilgi ve büyük veri, onu işleyip anlamlandırabilenler için güçtür. Sentetik araştırmalar, geleneksel yöntemlerin doğru bir şekilde modellenip anlamlandırılmasıyla pazarlama dünyasında daha güçlü bir araç haline geliyor.
Sentetik veriler, pazar araştırmalarında daha hızlı ve isabetli içgörüler sunarken, örneklem büyüklüğü sorunu yaşayanlar için de düşük maliyetli çözümler sağlıyor. Ancak bu teknolojilerin pazarlama profesyonellerine sunduğu fırsatlarla birlikte şu sorular önem kazanıyor: Araştırma ve teknoloji firmaları yapay zeka yatırımlarını nasıl geri kazanacak? Kendi maliyetini düşürüp karını mı maksimize edecek? Yoksa ölçeklenip fiyatını mı düşürecek?
Meraklısına Kaynaklar
Bu alanda hem Türkiye’den hem de dünyadan bazı örnekleri sizler için derledim:
Bu görsel de bir anlamda sentetik.
Sonuç Olarak
Araştırma yapmadan da pazarlama yapabilirsiniz. Hatta kendi çapınızda sezgilerinize ve çevrenize güvenerek adım atabilirsiniz; bu da bir yöntemdir. Ancak markanızın, ürünlerinizin veya hizmetlerinizin insanlar üzerindeki etkisini anlamak için pazarınıza bakmanız ve araştırma yapmanız şart.
Pazarlama ve reklam alanında, yapay zekayı doğru ve amacına uygun bir şekilde kullananlar hızla fark yaratmaya başladı. Bu arada kurumsal firmalarda yapay zeka orta seviyeli yöneticileri de yok etmeye başladı. Bir sonraki yazım bununla ilgili olacak.
Yolun nereye gittiğini kimse bilmiyor ama biz bu insan ve yapay zeka karışımı pazarlama dünyasında hızla ilerliyoruz. Siz de araştırma yöntemlerinizi bir adım öteye taşıyarak geleceğin pazarlama dünyasında yerinizi almalısınız…
Bizimle pazarlama liderliği alanında çalışmak isterseniz buradan ulaşabilirsiniz.